Otyłość zyskała miano epidemii naszych czasów, co znajduje odzwierciedlenie w alarmujących statystykach: z problemem otyłości zmaga się już 38% populacji światowej i 25% obywateli Polski.
Prognozy na 2035 rok sugerują, że problem choroby otyłościowej dotknie co trzeciego Polaka. Mimo to, praktycznie nie istnieje ona w obszarze profesjonalnej diagnozy. Dane NFZ pokazują, że w Polsce tylko około 19 tysięcy osób ma postawioną diagnozę choroby otyłościowej przez lekarza Podstawowej Opieki Zdrowotnej. Stanowi to zaledwie 0,2% rzeczywistej grupy, która zmaga się z tym problemem. Oznacza to, że do holistycznego podejścia w leczeniu przed Polakami jeszcze długa droga.
Co trzeci badany uznał otyłość za wybór
Wyniki raportu “Holistycznie o problemie otyłości w Polsce” pokazują, że większość Polaków wie, że otyłość jest chorobą (77,5%) jak również, że jest to choroba przewlekła (67,9%). Mimo to, aż 90% osób z chorobą otyłościową nie wskazało potrzeby lekarza w zespole terapeutycznym, zajmującym się jej leczeniem.
Co więcej, chociaż badani w większości przyznają, że otyłość to choroba przewlekła, to niemalże co trzeci z nich wskazał, że jest ona wyborem, a dwie trzecie - efektem zaniedbań po stronie pacjenta. Respondenci jako przyczyny otyłości wskazywali głównie niewłaściwą dietę, brak ruchu i zaburzenia metaboliczne.
Przyczyny otyłości są wielorakie i często złożone. Z jednej strony, nadmierne spożycie kalorii w stosunku do zapotrzebowania metabolicznego jest jednym z kluczowych czynników prowadzących do nadwagi i otyłości. Z drugiej strony - Światowa Organizacja Zdrowia wskazuje również na istnienie podgrup pacjentów, u których patogeneza otyłości może być znacznie bardziej skomplikowana. Czynniki takie jak stosowane leki, współistniejące choroby, sytuacje powodujące unieruchomienie, czy nawet specyficzne choroby genetyczne, a także czynniki psychologiczne, psychospołeczne i ekonomiczne mogą odgrywać istotną rolę w rozwoju otyłości - komentuje prof. dr hab. Artur Mamcarz, członek Rady Medycznej kliniki Holi.
Otyłość a zdrowie metaboliczne
Otyłość rozwija się powoli, latami i bardzo długo nie daje żadnych oznak, poza tym, że wymusza kupowanie coraz większych ubrań. W tym czasie po cichu rozwijają się choroby metaboliczne - otyłość zwiększa ryzyko wystąpienia ponad 200 innych chorób. Cukrzyca typu 2, zaburzenia lipidowe, miażdżyca, nadciśnienie tętnicze są powszechnie znanymi chorobami metabolicznymi, które występują jako powikłania otyłości. Jednak znaczny nadmiar wagi może wiązać się również z zaburzeniami płodności, chorobami zwyrodnieniowymi stawów, zespołem bezdechu sennego, a także ryzykiem wystąpienia niektórych nowotworów, czy depresji.
W Polsce często mówi się o "chorobach metabolicznych", pomijając przy tym istotną kwestię zdrowia metabolicznego. Kluczem do jego utrzymania jest zachowanie prawidłowej wagi. W przypadku osób chorujących na otyłość utrata już od 5 do 10% masy ciała znacząco poprawia stan zdrowia metabolicznego, zmniejszając ryzyko wystąpienia chorób, współistniejących z otyłością - mówi dr Zuzanna Przekop, Head of R&D w klinice Holi.
Choroba otyłościowa wymaga holistycznego podejścia
Osoby dotknięte otyłością podejmują samodzielne próby redukcji wagi, niestety często bez trwałego efektu. Wpadają w pułapkę błędnego koła odchudzania, pogarszającej się jakości życia i wzrastających ryzyk zdrowotnych. 75% osób cierpiących na chorobę otyłościową przyznało, że odchudza się obecnie lub odchudzało się w przeszłości. Co więcej nie są to jednorazowe próby, a co drugi pacjent chciałby zredukować wagę o ponad 20 kg.
Poprawa samopoczucia i kondycji - główna motywacja do leczenia
Proces redukcji masy ciała to często niełatwa droga. Wbrew temu, co można czasem usłyszeć, nie wystaczy “tylko chcieć”. Motywacja jest jednym z kluczowych elementów w leczeniu choroby otyłościowej i dla utrzymania efektów tego leczenia. Najczęściej wybieraną z kafeterii odpowiedzi motywacją do leczenia choroby otyłościowej wśród respondentów była ogólna poprawa samopoczucia i kondycji, a 35% osób z chorobą otyłościową chce schudnąć dla poprawy jakości i długości życia.
Definicja otyłości podkreśla jej przewlekłość, złożoność i wieloczynnikowość. Coraz więcej specjalistów zwraca uwagę na jeszcze jeden aspekt - tendencję do nawrotów. Wielu pacjentów w swoim życiu łącznie utraciło więcej kilogramów niż wynosi aktualnie ich masa ciała. To pokazuje, że otyłość to znacznie więcej niż tylko kwestia masy ciała - to skomplikowany stan, który wymaga zrozumienia i skutecznej interwencji medycznej - mówi dr Zuzanna Przekop.
Szansą dla pacjentów są analogi GLP-1, które zatrzęsły światem medycznym, gdyż okazało się, że leki te, pierwotnie zaprojektowane do wyrównania stężenia glukozy we krwi, wspomagają utratę masy ciała i robią to wyjątkowo skutecznie.
Badania kliniczne wykazały, że analogi GLP-1 mogą skutecznie redukować masę ciała u pacjentów z chorobą otyłościową, jednocześnie poprawiając kontrolę glikemii i zmniejszając ryzyko wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych. Jednakże ich skuteczność w leczeniu otyłości jest największa, gdy są one stosowane wraz z innymi elementami terapii, zwłaszcza zmianą stylu życia. Włączenie do terapii takich działań jak odpowiednia dieta, regularna aktywność fizyczna oraz wsparcie psychologiczne pozwala maksymalizować efektywność leczenia i utrzymanie osiągniętych rezultatów. Stosowanie analogów GLP-1 bez modyfikacji stylu życia, będzie po pierwsze nieefektywne, a po drugie, spowoduje, że po odstawieniu leku dojdzie do nawrotu choroby otyłościowej - mówi prof. dr hab. Alina Kuryłowicz, członek rady medycznej kliniki Holi.